Kula

Manisa’ya bağlı Kula İzmir’e de oldukça yakın, yaklaşık 140 km lik yol 1,5-2 saat sürüyor. Adını hep duyduğum Kula’nın bu kadar güzel olabileceğini tahmin bile edemezdim. Büyük şehirlere bu kadar yakın olup bu kadar geleneksel çizgiyi korumuş olması ve en önemlisi içinde yaşayan birbirinden güzel insanların Kula’ya kattığı değer. Kula’da asla aç kalmazsınız bir evin kapısının önünden geçerken merhaba demeniz yeterli. Ev sahibi sizi hemen avluya davet edip birşeyler ikram edecektir. Avlu diyorum neredeyse buradaki bütün evler iç avlulu.

Kula’lılar hayatlarının büyük çoğunluğu bu avlularda geçiriyorlar. Kula’da 880 adet birinci dereceden olmak kaydı ile toplamda 3000 adet tarihi yapı yer alıyor. Nereye baksanız tarih fışkırıyor. Literatürde 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı evleri olarak yer alan bu evler yapıldıkları yılllara göre değişik özellikler sergiliyorlar. Evlerin bir kısmı daha önce burada yaşamış Rumlara ait. Bazı evlerin dış kısmında kök boyadan duvar süsleri yer alıyor. Evlerin ferforjeleri ve kapı demirleri hala orjinal hali ile duruyor, bazılarının kapılarında haç motifleri, Meryem Ana, çarkıfelek yer alırken, bazı evlerde de devşirme malzemeler (bir başka yapıdan sökülüp getirilmiş malzemeler) kullanılmış, örneğin bir evin merdivenlerinde bir terziye ait mermer mezar taşı sökülüp merdiven basamağı olarak kullanılmış. Kula yıllarca Germiyanoğulları’nın egemenliğinde kalmış bir yer, o dönemde yaşam kale içi yerleşim olduğundan bugün sokakların büyük çoğunluğu dar. Ancak bu dar sokaklar genelde küçük meydanlara açılıyor.

Eskiden Rumların oturduğu evlerde bugün Türk aileler yaşıyor. Evlerde önde bir bahçe veya avlu arkada odalar yer alıyor. Evler çok keyifli yaşam alanlarına sahip. Bazı evlerde avlunun üstü açık avlu kenarlarında mutfak, tuvalet, yatak odası sıralanıyor. Tüm evlerin avlu girişinde demir kapılar yer alıyor ancak bu kapılara küçük bir pencere açılmış bu pencere dış yaşamla olan bağın kesilmemesi için. Siz evin önünden geçerken pencereden bakıp ev sahibi evde mi diye görebiliyorsunuz. Bu pencereler bizimde bir hayli işimize yaradı pencereden bakıp avluda gördüğümüz tüm Kula’lılarla sohbet edip ikram ettikleri lezzetli pideleri, karpuzları yedik. Biz evlerin tarihi olmasını çok beğenirken onlar eski evin içinde yaşamanın ne denli zor olduğunu anlattılar. Kula evlerinin mutfakları çok ama çok özel. Hepsi birbirinden farklı görüntüde. Bazılarının içinde taş şömineler ve altında üç ayak üzerinde kaynayan tencereler, bazılarının zemini yollara rastgele döşenen taşlardan oluşuyor. Görüntüleri oldukça otantik anlayacağınız. Elimizde fotoğraf makinaları ile bizi dolaşırken gördüklerinde oldukça ilgi gösterdiler. Yaşlı bir teyze evin camını açıp “kızım siz dizici misiniz” dedi “hayır değiliz” dedim. Ben bu soruyu dizi film mi çekiyorsunuz diye anlamıştım ama teyze devamında “demek siz dizmiyorsunuz” dedi. Hep birlikte bastık kahkahayı.

Çarşı içinde Osmanlı’dan kalma dükkanlar eski büyük demir kapılarını günümüzde de her sabah açıp işlemeye devam ediyorlar. Kaybolmaya yüz tutmuş bir çok meslek dalı Kula çarşısında hala direniyor. Bunlar demircilik, saraçlık (at koşum takımları), bakırcılık, debbahlık (dericilik), ayakkabıcılık, leblebicilik, keçecilik, kalaycılık, semercilik, yorgancılık, ayakkabıcılık. Biz fotoğrafçılar için Kula nimet bir mekan. İşin en güzel yanı da esnafın büyük çoğunluğu fotoğrafının çekilmesine karşı çıkmıyor. Yukarıda saydığım meslek dallarında direnerek hala çalışıp üreten son savaşçıları çalışırlarken rahatça fotoğraflayabilirsiniz.

Kula’nın kendisi kadar etrafındaki yerleşimler de güzel. Buraya sadece 10 km mesafede Sandal köyü ve Sandal Yanardağı yer alıyor. Burası görülmesi gereken ilginç bir mekan. Yaklaşık 12.000 yıl önce faaliyette bulunan Sandal Yanardağı Türkiye’nin en genç yanardağı. Volkan aktif olduğu dönemlerde altındaki ovayı lav akıntıları ile siyaha boyamış ve bugün hala bu görüntü olduğu gibi duruyor. Yanardağın üzerindeki tek tük bitki örtüsü uzaktan bakınca siyah zeminde yeşil yuvarlaklar gibi duruyor. Vaktiniz olursa kratere kadar çıkabilme şansınız var ancak hemen söyleyeyim yuvarlak küçük taşlar çok fazla kayıyor ve tutunabileceğiniz hiç bir yer yok. Çıkış biraz tehlikeli olabilir. Bu bölge yanık ülke veya diğer adı ile Katakekaumene olarak koruma altına alınmış bir alan. Pek çok antik yazar uzun yıllar önce bu volkanik bölgeyi Katakekaumene ismi ile anlatmışlar. Bu bölgede Çakallar Volkanı denen volkanın yakınlarında mezolitik çağda yaşayan iki insanın volkanın külleri üzerinde yürüyerek bıraktıkları ayak izleri, hemen ardından volkandan püsküren yeni küllerle kapanmış ve fosilleşerek hiç bozulmadan günümüze kadar gelmiş.

Kula’ya 16 km mesafede Burgaz Köyü civarında bu sefer sizi başka bir sürpriz bekliyor, peri bacaları. Bir çok insan Türkiye’de peri bacalarının sadece Ürgüp – Göreme civarında olduğunu bilir. Oysa ki burada da Kapadokya bölgesindeki kadar çok olmasada Peri bacaları mevcut. Yağmur sularının tüf yapısındaki kayaları aşındırması ile oluşan bu bacalar hayli estetik duruyorlar. Burayı sabah ışığında ziyaret etmenizi tevsiye ederim. Bu saat fotoğraf çekmek için oldukça uygun. Yanlız yol kenarındaki peri bacaları yazan tabela oldukça küçük dikkatli olmanız gerekiyor yol ayrımını kaçırabilirsiniz.

Şehitlioğlu köyünün güneyinde Kula’ya 18 km mesafede Emir kaplıcaları yer alıyor. Buradan çıkan kükürtlü suyun içinde 4190 adet mineral mevcut. Kaplıcalar Roma döneminden bu yana kullanımdalarmış. Hatta bunun ispatı kaplıcanın hemen yanındaki bir duvar resminde görülüyor. Kaplıcaya sedye ile getirilen bir adam burada şifa bulup köpeğini alarak ava giderken resmedilmiş. Emir kaplıcaları çok konforlu olmasada 37 adet odayla konaklama imkanı sunuyornız var. Tel: 0 236 835 12 45 – 0 236 816 12 46

Kula’da yemekler hepimizin bildiği türden ancak denemeniz gereken şekerli pide dedikleri tahinli pideleri nefis. İnce hamurun üzerine biraz şeker koyup tahinle kaplıyorlar ve olduğu gibi fırına veriyorlar. Nefis bir koku ile sofranıza geliyor ve yemeye doyamıyorsunuz. Onun dışında odunda köfte, toprak kapta güveç, patlıcan kıstırma ve buraya özel su böreği yemeyi deneyebilirsiniz. Yemek için Alan Çeşme, Kartal, Kula Sofrası ve Paşam Pideyi (Paşam Pide; Yunus Emre Caddesi No:135 Kula) tavsiye edebilirim. Kula belediye çalışanlarından Haluk bey ve Emrah Bey’e bizimle birlikte gelip rehberlik ettikleri için teşekkür ederim. Konaklama için belediye bize Volkan Oteli önerdi ancak malesef ben size öneremeyeceğim otel bakımsız ve pis, geceliği ise 20 TL. Alternatif olarak Değerli Oteli deneyebilirsiniz 0 (236) 816 5496 – 816 54 97 burası daha iyi gibi duruyor. Ya da param çok, öderim derseniz restore edilmiş bir ev olan Anemon Oteli deneyebilirsiniz 0 (236) 816 25 55 sezon harici tek kişi fiyatı 35 €.