Zaandam

Burası da neresi diyenler olacak belki. Burası Hollanda’da küçük bir yerleşim yeri diyeceğim ama ben de ne kadar küçük olduğunu tüm Hollanda’yı düşününce pek kestiremiyorum açıkcası. Anlatacağım yer aslında Zaandam’ın bir köyü bugün pek köy görüntüsü kalmasa da doğal yaşam devam ediyor. Zaanse Schans, Hollanda’nın kuzeyinde masal diyarı gibi bir yerleşim yeri. 2013 Mart ayında bir kaç arkadaşımız ile gittiğimiz bu köyde çok güzel bir ev kiraladık. Evin önünde inekler ve atlar vardı, yan tarafında küçük bir dere derenin kenarındaki ağaçta filmlerde gördüğümüz lastikten yapılmış bir salıncak vardı. Kocaman bir bahçe içinde yer alan evimiz üç katlı oldukça sevimli sıcak bir mekandı.

Zaanse Schans değirmenleri ve tarihi evleri ile anılan bir yerleşim yeri. 1970 yılında 35 adet ev bu bölgeye taşınıp bir açık hava müzesi oluşturulmuş ve bu evler koruma altına alınmış. Evlerin arasında dolaşırken bir film setinin içinde dolaşıyor gibi hissediyor insan kendini. Bu bölge her yıl binlerce turist çekiyor. Değirmenlerin bir kısmı hala dönüyorlar. Eskiden her birinin hatırı sayılır bir işlevi varmış. Müze haline getirilmiş olan bir tanesinin içinde girip daracık ahşap merdivenlerden yukarı çıkabilirsiniz. Buradan Zaanse Schans’a ve diğer değirmenlere tepeden bakıp fotoğraf çekme şansınız var. Ancak hava soğuk ise değirmenin dışında pek duramayacaksınız. Biz gittiğimizde son yılların en soğuk haftasının yaşandığını söylediler. Soğuk ciğerlerimize kadar işledi.

Değirmenlerin inşa ediliş yılları 1500’lerin sonlarına kadar gidiyor. Başlangıçta yaklaşık 1000 adet olan değirmen sayısı, 1920’de sadece 20 adete inmiş. Günümüzde ise koruma altına alınabilmiş sadece 13 adet değirmen kalmış, bunlardan 10 tanesi ziyarete açık. Değirmenler geçmişde değişik amaçlarla kullanılıyormuş. Birinde yağ çıkarılırken, diğerinde kağıt imalatı yapılıyormuş bir tane boya değirmeni var örneğin adı De Kat. Gezmek için girdiğimiz değirmen kağıt imalatı yapan değirmendi. Ziyaret ettiğinizde yapılışını anlatan bir broşür bulabilirsiniz. Bu bölgenin en eski endüstriyel yer olduğu söyleniyor. Ancak değişik coğrafyaları gezdiğim süre içinde bu tip şeyleri çok fazla görüyorum. Bazen bir bilgi diğerini çürütüyor. En eski endüstri bölgesi olduğu neye dayanarak söyleniyor bu konuda çok emin değilim. Değirmenin içinde hediyelik eşya satılan bölüm ihmal edilmemiş. Mağazada cezbedici bir çok ürün olduğunu söyleyebilirim. Bölge 1925 yılından itibaren koruma altına alınmış. Yel değirmenleri birliği kurulmuş. Bu web sayfasından https://zaanschemolen.nl/en/ bilgi alıp ziyaret edebilirsiniz.

Zaanse Schans’da çok güzel antik görünümlü bir de market var. Yiyecek satılan bu markette çeşit çeşit Hollanda peyniri bulmanız mümkün. Yalnız markette ilginç bir olay yaşadık bahçesine arabamızı park edip içeri girdik. Bahçeye park edemeyeceğimizi bahçenin çalışanlara ait olduğunu aracımızı bir kaç km ilerideki merkeze park edip buraya gelmemiz gerektiğini söylediler. Duyduklarımıza inanamayarak marketten dışarı çıktık. Çeşit çeşit peynirlerin, ekmeklerin ve kurabiyelerin olduğu bu market aklımızda kaldı. Giderseniz unutmayın arabanızı almak yok.

Amsterdam’a 19 km mesafede bulunan Zaanse Schans’a trenle gelebilirsiniz. Ancak trenden indikten sonra buraya ulaşmak için yaklaşık 3 km yürümeniz gerekiyor. 2013 yılında gidiş dönüş tren bileti 9 Euro civarındaydı. Amsterdam’dan günübirlik gelip, gezip geri dönebileceğiniz oldukça keyifli bir yer.

Sanata ilginiz varsa son olarak ünlü ressam Claude Monet 1871 yılında bu bölgede değirmenlerin resimlerini yapmış. Bir de Rus Çarı I.Peter zaman zaman bu bölgeye gelip gemi yapım teknikleri ile ilgilenmiş. O dönemlerde kaldığı ev bugün Çar I.Peter Evi adını almış ve müze olarak ziyarete açık. Tamamen ahşap olan 1600’lı yılların sonundan kalma bu evin içi ilginç.