Amasya

21 Temmuz 2010 · Hakkı Ceylan

Amasya oldukça eski bir tarihe sahip. İlk yerleşimin günümüzden yaklaşık 7500 yıl önce başladığı biliniyor. O zamandan itibaren yerleşim ve  yaşam hiç kesintiye uğramamış. Amasya Türklerin Anadolu’da yerleştikleri ilk mekanlardan biri olma özelliğini de taşıyor.

Günümüzde Amasya denince akla ilk gelen Amasya Evleri’dir sanırım. Amasya Evleri Yeşilırmak kenarında dizilmiş eski Osmanlı Evleri’nin tamamına verilen bir ad. Bu evlerin biçoğu 19. yüzyıldan kalma. Bir kısmı restore edilmiş olan evler genellikle iki kat olarak inşaa edilmişler. Lokanta veya cafe olarak hizmet verenlerden birine  konuk olup cumbasında kahvenizi yudumlayabilirsiniz. Bu bitişik nizam Osmanlı Evleri’nin bitiminde hilkat garibesi beton binalara da rastlıyorsunuz ve göz zevkiniz bir anda bozuluyor. Tamamının aslına uygun olarak restore edilmesi ve devamında yapılacacak olan binaların da bu evlerle tezat oluşturmayacak şekilde, uygun bir mimariye sahip olması çok zor olmasa gerek. Amasya Evleri sadece Yeşilırmak kıyısında değil, paralelindeki sokaklarda da görmek mümkün. Ara sokaklara girerek dolaşmayı ve fotoğraf çekmeyi unutmayın.

Amasya da görülmeye değer başka bir mekan ise Kral Kaya Mezarları. Bunlar Amasya Kalesi eteklerinde kayalara oyularak yapılan beş adet devasa mezar. Yeşilırmak Vadisi boyunca toplam 23 adet kaya mezarı bulunuyor ve bu mezarlar yaklaşık 2500 – 3000 yıllık bir tarihe sahip. Bu mezarların Pontos Krallarına ait olduğu sanılmaktaymış. Bu anıt mezarların en iyi durumda olanı Aynalı Mağara olarak adlandırılan anıt mezar olduğu söylendiğinden biz de oraya doğru yola çıktık. Çevre yolundan Samsun tarafında yer alan Ziyaret Beldesi yolu üzerinde yer alıyor (yola Emniyet Müdürlüğü’nün yanından giriyorsunuz). Çok sade gibi görünse de büyüklüğünü görmeden hakkında konuşmak pek doğru değil sanırım.

Anıt mezarın genişliği 9.8 metre, yüksekliği ise 13 metreyi buluyor. Buraya Aynalı Mağara denmesinin nedeni; güneş vurduğu zaman mağaranın cephesinin parlaması. Buranın mezar olarak değil de yerleşim ve ibadet amacıyla kullanıldığı düşünülmekte. Ayrıca Hz. İsa’nın oniki Havarisinden birinin Hıristiyanlığı bu mağaradan yaydığı söylencesi var. Buraya ait bir de “Güzelce Kız” adında efsane mevcut;

Güzelce Kız, çok güzel bir kral kızıdır. O kadar güzeldir ki; görenler kendilerinden geçerler. Bu yüzden genç kız, hep peçeli gezmek zorunda kalır ve yüzünü kimseye gösteremez. Kızımızın evlenme çağı geldiğinde Kral babası dört bir yana haber salar ve kızını evlendirmek için aday soruşturur. Kızının peçesini açıp güzelliğine dayanabilecek olanla onu evlendirecektir. Birçok aday Amasya’ya gelir. Meydanda kurulan özel bölümde bulunan Güzelce Kız beklemektedir fakat hiç kimse cesaretini toplayarak yanına yaklaşamaz ve peçesini kaldıramaz. Aradan birkaç gün geçer ve sonunda cesaretini toplayan fakir ama yiğit bir delikanlı Güzelce Kız’ın peçesini kaldırır. O anda etrafı bir ateş sarar ve heryer aydınlanır, herkes korkudan yere kapanır. Uzun süren bir sessizlikten sonra bakıp görürler ki iki gencin kömürleşmiş cesetleri yan yana uzanmış yatıyor. Bu iki gencin cesedini kaya mezar içine ayrı odalara gömerler. Bir süre sonra Kaya mezarının dış yüzeyi güneşin vurmasıyla birlikte Güzelce Kız’ın yüzü gibi parlamaya başlar. Bu parlaklığından dolayı da buraya “Aynalı Mağara” adı verilir.

Amasya daki ara sokaklardan girişi olan fakat arka tarafı Yeşilırmak’a bakan bir yer olan Amasya Sofrasında birşeyler atıştırabilirsiniz, oldukça keyifli ve yöreye özgü tasarımıyla, mekan olarak beğendiğimizi eklemeliyim. Bunun dışında özellikle akşam şehir ışıklarına, Kral Mezarları’nın da ışıklandırılması eklenince yüksek bir tepede yer alan ve tüm şehrin manzarasına hakim Ali Kaya Restaurant‘ ta doğru yola çıkmak farz oluyor. Burada da, eşsiz Amasya manzarası karşısında, akşam yemeğinizi yiyebilirsiniz.

Amasya

Amasya oldukça eski bir tarihe sahip. İlk yerleşimin günümüzden yaklaşık 7500 yıl önce başladığı biliniyor. O…

azgezmis.com

Yorumlar

  • amasya yazları rüya gini bir şehir hem klasik hem de modernliğin izlerini muhteşem yaşayan

  • Amasya gibi şehirnbulunur fakat herksezin memleketi güzeldir.Bizim memleketimiz güzel arkadaş sıkılırsınız demiş asıl arkadaş amasya’ya biraz fransız olmasından bu yorumu yapmış.yaşanacak sakin ve güzel şehirlerden birtanesi
    Saygılar

  • her zman bekleriz efendim :)

  • şubat ayının başında 3 gece 4 gün amasyada konakladım. amasya tahminlerimin çok üstünde etkiledi beni, hatta vay vay vay dediğim anlar oldu.

  • merhabalar.
    sizinle aynı duyguları paylasmak cok güzel.
    saygılarımı sunuyorum.
    http://www.amasyablog.com

  • Tuncay böyle düşünmen gerçekten çok mutlu etti beni . Arkamda ben gibi AMASYA AŞIĞI görmek onurlandırdı beni teşekkür ederim bu güzel paylaşımın için …

  • bu muratın aklı almaz böyle şeyleri hocam.
    Amasyam bitanedir, Amasya Sevdalısıyız.
    bırakın ayı 1 ömür burda yaşarım.
    doğdugumdan bu yana Amasya yasıyorum hergün daha bir keyifli
    hergün daha yeni tarih keşfediliyor Amasyada.
    Amasya müzesinde görev yaptım, hiç bir kazıyı gelip inceledinizmi
    bu şanlı tarihin altında neler yatıyor neler yapılmıs gördünüzmü.
    olmayan aklına bile gelmeyip görmedin tabikide o yüzden burada bol keseden atıyorsunuz; murat ve onu destekleyenler.
    saygılar

  • Tarih kötülemekle il kötülemekle yada yorum yapmakla amasyayı tanımayan kişiler olumsuz ön bilgi vermek çok yanlış murat. Bende amasyalım ve bu dediklerini paylaştıklarını çok fazlasıyla yadırgadım hangi il hangi ilin geçmişi, bunlarca şehzadeyi tahta hazırladı ? konuşurken 1 kez düşün yazarken 2 kez düşünün lütfen amasya’nın genel kültürünü kötülüyosun kendini geliştiremezsin diyerek amsya seni geliştireyecek zaten bu saatten sonra amasya’nın tarihçesini geçmişini okuyarak sen kendini geliştireceksin …

  • 1454 yılında 7 yaşındayken Amasya’ya vali olarak gönderilen Şehzade Bayezid, 27

    Kardeşi Şehzade Ahmet’in Amasya valiliği sırasında ölümü üzerine (1438) yerine atanan Şehzade Mehmet, bu görevini bir yıl kadar sürdürmüştür.

    yıl bu görevde kaldıktan sonra 1481 yılında Osmanlı tahtına çıkmıştır.

  • YUKARIDA YORUM YAPAN ARKADAŞLAR OKUYUN LÜTFEN.Bugünün hatrı yoksa dünleri hatrı vardır…Bugün iyi bir şeyler çıkmıyorsa sorgulamak gereken başka şeyler vardır kanaatimce…

    ŞEHZADELER ŞEHRİ: AMASYA

    Amasya bir çok Osmanlı şehzadesinin valilik yaptığı bir şehirdir. Amasya’da valilik yapan şehzadelerden altısı daha sonra Osmanlı tahtına çıkmıştır.

    AMASYA’DA VALİLİK YAPAN ŞEHZADELER

    Şehzade Bayezid (Yıldırım Bayezid): 1386

    Şehzade Çelebi Mehmet (I. Mehmet): 1389-1402 1403-1423

    Şehzade Murad (II. Murad):1415 – 1421

    Şehzade Ahmet Çelebi: 1435

    Şehzade Mehmed (Fatih Sultan Mehmet): 1438

    Şehzade Alaeddin:1442

    Şehzade Bayezid (II. Bayezid): 1454-1481

    Şehzade Ahmed: 1481-1511

    Şehzade Murad: 1511-1512

    Şehzade Mustafa: 1540-1553

    Şehzade Bayezid: 1557-1558

    Şehzade Murad (III: Murad): 1566

    DAHA SONRA PADİŞAH OLAN ŞEHZADELER

    YILDIRIM BAYEZİD

    I. Murad’ın oğlu olan Yıldırım Bayezid, 1386 yılında Amasya’yı Osmanlı sınırları içine almış, 1389’da da Amasya valiliğine atanmıştır. Aynı yıl içerisinde de Osmanlı tahtına davet edilmiştir.

    ÇELEBİ MEHMET

    Yıldırım Bayezid’in oğlu olan Çelebi Mehmet, babasında sonra Amasya valisi olarak tayin edilmiştir. 1402 yılında Ankara Savaşı’ında Timur’a yenilen ve dağılan Osmanlı birliğini Amasya’daki dirayetli yönetim anlayışı ile yeniden sağlamıştır.

    II. MURAD

    1404 yılında Amasya’da doğmuştur. 1415’te 11 yaşındayken Amasya valiliğine atanmıştır. Babası Çelebi Mehmet’in 1421 yılında vefatı ile birlikte tahta davet edilmiştir.

    FATİH SULTAN MEHMET

    Kardeşi Şehzade Ahmet’in Amasya valiliği sırasında ölümü üzerine (1438) yerine atanan Şehzade Mehmet, bu görevini bir yıl kadar sürdürmüştür.

    SULTAN II. BAYEZİD

    1454 yılında 7 yaşındayken Amasya’ya vali olarak gönderilen Şehzade Bayezid, 27 yıl bu görevde kaldıktan sonra 1481 yılında Osmanlı tahtına çıkmıştır.

    III: MURAD

    II. Selim’in oğludur. 1566’da Amasya valiliğine tayin edilmiş olup, yaklaşık bir yıl bu görevinde kalmıştır. Amasya’da valilik yapan son şehzade olmuştur.

    YAVUZ SULTAN SELİM (I. SELİM)

    Amasya valisi Şehzade Bayezid’in (II. Bayezid) oğludur. 1470’te Amasya sarayında doğmuş, 11 yaşına kadar babasının yanında Amasya’da eğitim almış ve 1481’de Trabzon’a vali olarak atanmıştır.

    ŞEHZADE MUSTAFA

    1540 -1553 yılları arasında Amasya valiliği yapan Şehzade Mustafa, veliaht olarak yetiştirildi. Amasya halkı tarafından da çok sevilen Şehzade, 1553 yılında boğdurularak öldürüldü.

  • Dünyanın en güzel yerinede gitseniz gezmek, tatil yapmak için aylarcakalmanıza gerek yok 15-20 gün çok bile. Yani 15 günde sıkılmadan 15 ayrı mekanı gezebileceğiniz bir yerdir Amasya bizler Amasyalıyız ve grbetteyiz gğittiğimizde 15 günde sıkılırız çünki o gezilecek görülecek yerlere yüzlerce defa gittik ve gördük ama ilk defa Amasyaya gelecek olanlar için garanti ediyorum o 20 günleri dolu dolu ve tarihin derinliklerinde dapğların o güzelliğinde ve en önemlisi mis gibi havası suyu ile imnanılmaz bir tatil gezi düzenlemiş olacaklar.

  • Bende murata katılıyorum. 15-20 gün max 1 ay kadar gezebilirsiniz. Ki ben abarttım yani 1 ayda çok ince ayrıntısına girecek kişiler içindir. Ben orda 1 yıl yaşadım o zaman ilkokul 6. sınıf öğrencisi olsamda hala çok net hatırlıyorum. Doğal güzellikleri ve yeşil ırmak üzerindeki heykeller ile Amasya evleri bunun dışında karşıda ki dağda bulunan Kral Kaya Mezarları var.

    Tabi bunlar 6-7 yıl önce gördüğüm Amasya’dan aklım da kalanlar. Yazıdanda anladığım kadarıyla fazla değişmemiş. :)

    Aynı zamanda bizim zamanımızda orda sebze ve meyvede oldukça ucuzdu. :)

  • murat sana hiç katılmıyorum amasya gibini zor bulursun böyle düşündüğüne göre sende gercekten kültürde eğitimde yok!!!…

    amasya’ya gelmek isteyen arkadaslar geldiğinizde ;

    •Amasya Müzesinin Mumyalar bölümünü ve Hitit Tanrı Heykelini (Teşup) görmeden,
    •Yeşilırmak Yalıboyu’nda Amasya Evlerini gezmeden,
    •Kral Kaya Mezarlarını ziyaret etmeden,
    •II. Bayezid Külliyesi, Bimarhaneyi gezmeden,
    •Borabay gölünü görmeden,
    •Amasya Misket elması yemeden,
    • Amasya Mutfağında Ev yapımı kadar müthiş olan yöresel yemekleri tatmadan,
    Dönmeyin…

  • Amasya’da en fazla kalınabilecek gün sayısı 10-15 gündür. Sonrasında ise emin olun,sıkılır, bunalırsınız…
    Ne kültürel ne de eğitim olarak kendini kesinlikle geliştiremezseniz.

Yorumunuz?